Gümüşçün Sokar mı? İnsan Korkusunun Psikolojik Derinliklerine Bir Yolculuk Bir psikolog olarak, beni en çok büyüleyen şeylerden biri insanın korkularına verdiği anlamdır. Bazı korkuların kaynağı belirsizdir; ama zihnimiz, onları somut bir şekle sokmak ister. “Gümüşçün sokar mı?” sorusu tam da bu zihinsel mekanizmanın ürünüdür. Çünkü burada mesele yalnızca bir böcek değil; insanın bilinmezle kurduğu ilişkidir. Korku, tiksinti ve merak, aynı anda devreye girer — ve ortaya bir psikolojik tablo çıkar: görünmeyenle yüzleşme kaygısı. Bilişsel Psikoloji Perspektifi: Bilinmezlik ve Tehdit Algısı Öncelikle bilimsel cevapla başlayalım: Gümüşçün (gümüş böceği) sokmaz. Yani fiziksel olarak zararsızdır. Ancak insan zihni, tehlikeyi yalnızca biyolojik gerçeklik üzerinden…
6 YorumEtiket: bir
“Kendime yediremem” ne demek? Gururun, vicdanın ve insan olmanın en kırılgan hâli Bazı cümleler vardır, kelime sayısı azdır ama taşıdığı anlam yüktür. “Kendime yediremem” işte onlardan biri… Bunu söyleyen biri, yalnızca bir pişmanlığı değil, içinde kopan fırtınayı, benliğini sorgulayan bir iç sesi de dile getirir. Sana bugün bir hikâye anlatacağım. İçinde bir kadın, bir erkek, bir karar ve iki farklı yaklaşım olacak. Belki hikâyenin sonunda kendinden bir parça bulacaksın. Belki de o cümlenin ağırlığını ilk kez bu kadar derinden hissedeceksin. Bir akşamüstü: Başlayan sessizlik Elif, yağmurun camlara vuruşunu dinleyerek kahvesinden bir yudum aldı. Gün boyu zihnini kemiren düşünce yine gelip…
4 YorumÇakı Gibi Olmak Bir Deyim midir? Felsefi Açıdan Zihnin, Bedenin ve Anlamın Keskinliği Filozofun Bakışı: Bir Deyim Üzerinden İnsan Olmanın Sınırları Bir filozof için kelimeler, yalnızca iletişim araçları değildir; onlar, varoluşun kendisini şekillendiren düşünce biçimleridir. “Çakı gibi olmak” ifadesi, yüzeyde basit bir deyim gibi görünür: dinç, diri, hazır ve çevik olma hâlini anlatır. Ama felsefi bir bakışla düşündüğümüzde, bu deyim yalnızca fiziksel bir canlılığı değil, aynı zamanda zihinsel keskinliği, varoluşsal uyanıklığı ve etik bir hazır bulunuşluğu da ima eder. Peki, çakı gibi olmak sadece bir deyim midir, yoksa insanın dünyaya karşı aldığı felsefi bir tavır mıdır? Bu soruya yanıt ararken…
8 YorumKandil Simidine Karbonat Konur mu? Farklı Bakış Açılarıyla Bir Mutfağın Derinliklerine Yolculuk Her kandil günü yaklaşırken mutfakta aynı tartışma yeniden alevlenir: “Kandil simidine karbonat konur mu?” Bu soru, sadece bir tarif detayı gibi görünse de aslında çok daha fazlasını temsil ediyor. Gelenekle modernliğin, bilimle hissiyatın, hatta erkeklerin ve kadınların bakış açılarının nasıl farklılaştığını gösteren küçük ama ilginç bir örnek… Ben de bu yazıda, konuyu farklı açılardan ele alarak hem damak tadımıza hem de düşünme biçimimize dokunmak istedim. Hazırsanız, bu lezzetli tartışmaya birlikte dalalım. — Karbonat Meselesi: Küçük Bir Malzeme, Büyük Bir Tartışma Kandil simidi, Osmanlı’dan günümüze uzanan geleneksel bir ikram.…
8 YorumVasil Etmek Ne Demek? Ekonomik Bir Perspektif Üzerine Düşünceler Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Bir ekonomist olarak, sürekli karşılaştığımız temel sorunlardan biri, kaynakların sınırlı olması ve bu sınırlı kaynakları nasıl en verimli şekilde kullanacağımızdır. Her birey, her toplum ve her kurum, sınırlı kaynaklarla çeşitli seçimler yapmak zorundadır. Bu seçimlerin sonuçları, sadece kişisel değil, toplumsal refah üzerinde de uzun vadeli etkiler yaratabilir. Bugün inceleyeceğimiz “vasil etmek” kelimesi de bu bağlamda önemli bir anlam taşır. Ekonomik anlamda, vasil etmenin anlamı ve bu eylemin piyasa dinamiklerine, bireysel kararlarımıza ve toplumsal refaha etkisi üzerinde duracağız. Vasil Etmek: Ekonomik Anlamı ve Temel Kavramlar Vasil etmek,…
6 YorumTanık Gösterme Nedir? Edebiyatın Tanıklık Üzerine Kurduğu Sessiz Anlaşma Kelimelerin Gücü ve Tanıklığın Edebî Derinliği Edebiyat, yalnızca hikâyeler anlatmaz; aynı zamanda bir tanıklık biçimidir. Her yazar, her anlatıcı ve her karakter bir dönemin, bir duygunun ya da bir çatışmanın tanığıdır. Tanık gösterme ise, bir anlatının ya da düşüncenin güvenirliğini artırmak, okura inandırıcılık kazandırmak amacıyla başka bir sesi, kişiyi veya olayı delil olarak sunmaktır. Bu durum, hem yazının anlam katmanlarını derinleştirir hem de edebiyatın en temel işlevlerinden birini — gerçekliğe ayna tutmayı — yerine getirir. Bir edebiyatçı için tanık göstermek, yalnızca bir ifade tekniği değil, aynı zamanda etik bir tercihtir. Çünkü…
6 YorumMerkür’de Bir Gün: Zamanın Psikolojik Etkileri ve İnsan Davranışları İnsan davranışlarını anlamak, insan ruhunun derinliklerine inmek isteyen bir psikolog için, zamanın nasıl algılandığı her zaman ilgi çekici bir konu olmuştur. Zaman, yalnızca dış dünyamızla değil, içsel dünyamızla da etkileşimde bulunan bir faktördür. Peki ya, zamanın farklı bir gezegende nasıl işlediğini düşünsek? Merkür’de bir gün, bizim dünyamızda geçen tam 59 günde bir devri tamamlıyor. Bu, bizim zaman algımızı ve psikolojik deneyimlerimizi nasıl etkiler? İnsan zihninin ve duygularının zamanla nasıl şekillendiği üzerine düşünmek, psikolojik bir keşif yolculuğu sunuyor. Merkür’ün benzersiz gün döngüsü, bize zaman algısının ne kadar esnek ve insan ruhu üzerindeki…
6 YorumGözümüz Yok Ne Demek? Edebiyatın Sessiz Alçakgönüllülüğü Üzerine Bir İnceleme Giriş: Kelimelerin Dönüştürücü Gücü Bir edebiyatçının gözünde, her kelime bir karakterdir; geçmişi, duygusu ve derinliği vardır. “Gözümüz yok” deyimi, Türkçenin incelikli anlam katmanlarından biridir. Bu ifade, dışarıdan bakıldığında sade görünür: “Bir şeye isteğimiz yok” anlamına gelir. Fakat edebiyatın gözüyle bakıldığında bu deyim, alçakgönüllülüğün, doygunluğun ve içsel barışın sembolüdür. Bu yazı, “gözümüz yok” sözünü yalnızca dilsel değil, aynı zamanda edebi ve duygusal bir düzlemde çözümlemeyi amaçlıyor — çünkü kelimeler, insan ruhunun en kadim aynalarıdır. “Gözümüz Yok” Deyiminin Anlam Katmanları “Gözümüz yok” ifadesi, Türkçede genellikle kıskanmadığını, başkasının hakkına göz dikmediğini belirtmek için…
8 YorumGölge Oyunu Hangi Tiyatro Türüdür? Psikolojik Bir Bakışla Işığın ve Bilincin Oyunu Bir psikolog olarak her zaman merak ettiğim bir şey vardır: İnsan neden karanlıkta bile bir hikâye anlatma ihtiyacı duyar? Bir perde, bir ışık ve birkaç figürle kurulan gölge oyunu, sadece bir tiyatro biçimi değil, aynı zamanda insan zihninin derinlerinde yatan sembolik düşünmenin sahneye yansımış hâlidir. Gölge oyunu, hem dış dünyanın hem de iç dünyanın kesişim noktasında durur; tıpkı insanın bilinç ve bilinçaltı arasında salınan ruhu gibi. Gölge Oyunu: Dramatik Tiyatrodan Psikolojik Oyuna Tiyatro türleri arasında gölge oyunu, biçimsel olarak geleneksel tiyatro kategorisine girer. Ancak psikolojik açıdan bakıldığında bu…
4 YorumToyga Çorbası Hangi Yöreye Ait? – Gelenekten Damakta Kalan Tartışma Kendimi bildim bileli mutfağın başında kaynayan çorba tencereleri hep bir hikâye anlatır gibi gelir bana. Hele konu toyga çorbası olunca, o hikâyenin hem Anadolu’nun kalbinden hem de farklı bakış açılarından geldiğini hissederim. Bu yazıda, “Toyga çorbası hangi yöreye ait?” sorusuna sadece coğrafi bir yanıt aramayacağız; aynı zamanda erkeklerin daha objektif, kadınların ise duygusal ve toplumsal yönlü yaklaşımlarını da ele alacağız. Hazırsanız, çorba kaynasın, tartışma başlasın! — Bir Çorbanın Coğrafyası: Toyga’nın Anadolu’daki Yolculuğu Toyga çorbası, yoğurt, buğday (genellikle aşurelik buğday veya dövme) ve nohudun harmanlandığı, nane kokusuyla taçlanan doyurucu bir lezzettir.…
8 Yorum